Tóm tắt: Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân là bước ngoặt quan trọng, khẳng định vai trò "động lực quan trọng nhất" của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế quốc dân. Báo chí đóng vai trò then chốt trong việc truyền thông chính sách này đến cộng đồng doanh nghiệp và xã hội. Bài viết phân tích trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp của báo chí trong việc đảm bảo tính trung thực, khách quan, tránh "tô hồng" chính sách hay "bôi đen" doanh nghiệp, góp phần xây dựng niềm tin và tạo động lực phát triển kinh tế tư nhân bền vững.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày 4 tháng 5 năm 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị đã ký Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Đây không chỉ là một văn kiện chính sách mà còn là tuyên bố chính trị rõ ràng về tầm quan trọng chiến lược của kinh tế tư nhân trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Lần đầu tiên, Bộ Chính trị xác định kinh tế tư nhân là "một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia", đánh dấu sự thay đổi căn bản trong tư duy và nhận thức về vai trò của khu vực này. Hiện nay, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp hơn 50% GDP, sử dụng tới 82% lực lượng lao động cả nước, đóng góp hơn 30% thu ngân sách quốc gia. Với Nghị quyết 68, khu vực này được kỳ vọng sẽ trở thành trụ cột chính của nền kinh tế Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, báo chí với vai trò là lực lượng xung kích trên mặt trận thông tin, có trách nhiệm quan trọng trong việc truyền đạt chính sách này đến người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, báo chí cần thực hiện đúng định hướng, tích cực tuyên truyền phổ biến đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách trung thực và khách quan, tránh rơi vào hai cực đoan: "tô hồng" chính sách hoặc "bôi đen" doanh nghiệp.
II. NGHỊ QUYẾT 68-NQ/TW - BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ CHO KINH TẾ TƯ NHÂN
Những điểm đột phá của Nghị quyết 68
Nghị quyết 68 đã khẳng định rõ ràng vị trí của khu vực kinh tế tư nhân với những chính sách thực chất và mang tính cách mạng. Điểm đột phá đầu tiên chính là việc xóa bỏ những định kiến, nghi kỵ vốn tồn tại lâu nay về vai trò của kinh tế tư nhân.
Theo Nghị quyết, tầm nhìn đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế, 20 doanh nghiệp hoạt động/nghìn dân, với tốc độ tăng trưởng bình quân của kinh tế tư nhân đạt khoảng 10-12%/năm, đóng góp khoảng 55-58% GDP và 35-40% tổng thu ngân sách nhà nước.
Chính sách đột phá hỗ trợ kinh tế tư nhân
Nghị quyết 68 đề ra những chính sách đột phá trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận các nguồn lực như vốn, đất đai, công nghệ, nhân lực và dữ liệu. Đặc biệt chú trọng đến việc phát triển các mô hình kinh tế mới, kinh doanh dựa trên công nghệ và nền tảng số.
III. TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA BÁO CHÍ TRONG TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH
Vai trò nòng cốt trong việc tạo đồng thuận xã hội
Truyền thông chính sách là một phần trong hoạt động của chính phủ nhằm đưa thông tin về chính sách đến người dân, thuyết phục họ thay đổi nhận thức và hành vi đúng pháp luật, là kênh để chính phủ lấy ý kiến nhân dân khi xây dựng chính sách mới, tạo ra sự đồng thuận xã hội.
Đối với Nghị quyết 68, báo chí có vai trò quan trọng trong việc:
Củng cố niềm tin của doanh nghiệp, doanh nhân vào môi trường đầu tư
Tạo động lực tinh thần cho khát vọng làm giàu chính đáng
Thúc đẩy xã hội nhìn nhận công bằng về vai trò của kinh tế tư nhân
Giúp bộ máy quản lý điều chỉnh chính sách thông qua phản ánh từ thực tiễn
Thách thức trong truyền thông chính sách kinh tế
Hoạt động truyền thông chính sách có vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và ban hành chính sách, nâng cao tính khả thi của văn bản quy phạm pháp luật, tạo đồng thuận xã hội đối với những chính sách cần được ban hành hoặc điều chỉnh theo yêu cầu của thực tiễn.
Truyền thông cần được bắt đầu từ khi nhận diện vấn đề chính sách chứ không phải chỉ đến khi chính sách đã được ban hành. Điều này đòi hỏi báo chí phải tham gia sâu vào quá trình hoạch định chính sách, không chỉ đơn thuần là kênh thông tin.
IV. ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP TRONG BÁO CHÍ KINH TẾ
Nguyên tắc đạo đức cơ bản
Theo 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, nhà báo phải "hành nghề trung thực, khách quan, công tâm, không vụ lợi. Bảo vệ công lý và lẽ phải. Không làm sai lệch, xuyên tạc, che giấu sự thật".
Đạo đức nghề nghiệp bao gồm các nguyên tắc xử sự đúng đắn để ngăn ngừa những hành vi không đúng đắn. Căn cứ vào những tiêu chuẩn đạo đức này, mỗi người sẽ phải điều chỉnh hành vi phù hợp với lợi ích và sự tiến bộ xã hội.
Thách thức đạo đức trong môi trường số
Trong bối cảnh sự ra đời của AI, sự nở rộ của các phương tiện truyền thông mới, người làm báo càng cần nhận diện rõ, biết cách đối mặt thách thức để giữ vững đạo đức nghề nghiệp.
Trong cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, một số nhà báo có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực từ các lợi ích kinh tế, điều này có thể ảnh hưởng đến tính trung thực và khách quan của thông tin.
V. ĐỊNH HƯỚNG THỰC HIỆN
Đối với cơ quan báo chí
Để truyền thông chính sách hiệu quả, giữa nhà nước, cơ quan chức năng và báo chí cần "đồng thanh tương ứng". Báo chí cũng cần "đi trong và đi cùng" quá trình xây dựng chính sách để có thể hỗ trợ hiệu quả.
Các cơ quan báo chí cần:
Xây dựng đội ngũ phóng viên chuyên trách về kinh tế tư nhân
Thiết lập quy trình kiểm chứng thông tin nghiêm ngặt
Tạo các chuyên mục, chuyên trang về chính sách phát triển kinh tế tư nhân
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý để cập nhật thông tin chính xác
Đối với người làm báo
Đạo đức là cốt lõi, là nền tảng của báo chí. Nếu thiếu đạo đức, không chính trực, người làm báo sẽ dẫn dắt dư luận theo hướng tiêu cực.
Người làm báo phải quan tâm và khắc sâu giá trị cốt lõi của báo chí là tìm kiếm sự thật, nói lên sự thật, vì lợi ích của đất nước, của nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Mỗi nhà báo cần:
Thường xuyên học tập, cập nhật kiến thức về chính sách kinh tế
Đi sâu thực tế, tiếp xúc trực tiếp với doanh nghiệp
Kiểm chứng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau
Giữ vững tính khách quan, không thiên vị
Đối với cơ quan quản lý
Quản lý không phải lúc nào cũng quá chi li mà quan trọng là phải tin cậy, tạo dư địa để báo chí phát huy trách nhiệm và sáng tạo.
Cần có:
Bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp riêng cho báo chí kinh tế
Chương trình tập huấn về nội dung Nghị quyết 68 và kỹ năng truyền thông chính sách
Mạng lưới nhà báo chuyên trách về kinh tế tư nhân, đổi mới sáng tạo
VI. KẾT LUẬN
Nghị quyết 68 đang mở ra một trang mới cho kinh tế tư nhân Việt Nam. Tuy nhiên, cần cả hệ thống chính trị, nhất là các cơ quan quản lý các cấp cùng đồng hành với doanh nghiệp.
Trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp của báo chí trong việc truyền thông Nghị quyết 68 không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là sứ mệnh lịch sử. Người làm báo cần thực hiện đúng phương châm "viết bằng tâm - viết bằng trí - và viết để phụng sự quốc gia".
Tài sản quý giá nhất của mỗi tòa soạn và các nhà báo chính là lòng tin của độc giả. Chỉ khi giữ vững đạo đức nghề nghiệp, báo chí mới có thể hoàn thành tốt vai trò kiến tạo niềm tin, mở đường cho Nghị quyết 68 đi vào cuộc sống, tiếp sức cho doanh nghiệp Việt vươn tầm quốc tế.
Thành công của Nghị quyết 68 không chỉ phụ thuộc vào các chính sách hỗ trợ mà còn cần sự đồng hành tích cực, trung thực và có trách nhiệm của báo chí - lực lượng nắm giữ chìa khóa tạo dựng niềm tin xã hội và định hướng dư luận tích cực.
Tài liệu tham khảo:
Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân
10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam (2016)
Các nghiên cứu về truyền thông chính sách và đạo đức báo chí.
Tác giả: Nhà báo ĐỖ VĂN HIẾU
Phó Chủ tịch Hội đồng Cố vấn – Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp lý và Phát triển Doanh nghiệp
Trưởng Văn phòng đại diện miền Đông Nam Bộ – Tạp chí Doanh nghiệp & Hội nhập
