1. Lãnh đạo và quản lý – Hai trụ cột của hiệu quả tổ chức
Trong mọi cơ quan, đặc biệt là những tổ chức mang tính định hướng xã hội như báo chí, lãnh đạo và quản lý là hai chức năng không thể tách rời.
Nếu lãnh đạo là quá trình định hướng, truyền cảm hứng và khơi dậy sức mạnh tập thể để thực hiện mục tiêu chung; thì quản lý là quá trình tổ chức, điều hành, kiểm tra, giám sát và điều chỉnh các hoạt động để đảm bảo mọi mục tiêu được thực thi một cách khoa học và hiệu quả.
Người lãnh đạo giỏi là người biết nhìn xa trông rộng, nắm bắt xu hướng phát triển, định hình chiến lược, và thắp lên niềm tin cho tập thể.
Người quản lý giỏi là người biết hiện thực hóa tầm nhìn ấy bằng hành động cụ thể, kỷ luật, nguyên tắc và hiệu quả.
Hai năng lực này – tư duy lãnh đạo và kỹ năng quản lý – tạo nên “cặp cánh” giúp cơ quan, tổ chức vươn lên trong bối cảnh mới: cạnh tranh, chuyển đổi số và yêu cầu hội nhập toàn cầu.
2. Nghệ thuật kết hợp giữa lãnh đạo và quản lý trong thực tiễn báo chí
Tại Tạp chí Doanh nghiệp & Hội nhập, người đứng đầu không chỉ là một Tổng Biên tập, mà còn là người giữ lửa tư tưởng và đạo đức nghề báo.
Trong vai trò đó, mỗi quyết định, mỗi định hướng nội dung đều phải vừa tuân thủ pháp luật báo chí, vừa phản ánh đúng tinh thần của Nghị quyết Đảng về công tác tuyên truyền và truyền thông chính trị.
Về lãnh đạo:
Lãnh đạo cơ quan định hướng chiến lược phát triển tạp chí trong kỷ nguyên số, xây dựng tầm nhìn “báo chí vì cộng đồng doanh nghiệp”, khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo, dân chủ trong tác nghiệp, và lan tỏa các giá trị nhân văn của người làm báo.
Về quản lý:
Bộ máy tòa soạn được vận hành theo mô hình số hóa: quy trình xuất bản, kiểm duyệt, và quản trị nội dung được phân cấp rõ ràng.
Mọi phóng viên, biên tập viên đều có KPI cụ thể, được đánh giá minh bạch, phản hồi thường xuyên để nâng cao chất lượng thông tin.
Các cuộc họp giao ban hằng ngày là không gian chia sẻ, kiểm tra, điều chỉnh và phát hiện sáng kiến mới – một hình thức quản lý dân chủ nhưng kỷ luật.
Sự kết hợp giữa “tầm nhìn lãnh đạo” và “kỷ luật quản lý” đã giúp Tạp chí duy trì phong độ ổn định, nâng cao uy tín và mở rộng ảnh hưởng trong giới báo chí, doanh nghiệp, và cộng đồng xã hội.
3. Những kỹ năng không thể thiếu của người lãnh đạo hiện đại
Theo giáo trình Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, người lãnh đạo, quản lý cần có 6 nhóm kỹ năng trọng tâm để thích ứng với bối cảnh mới:
1. Kỹ năng tư duy chiến lược: Nhìn xa, phân tích bối cảnh, dự báo xu hướng.
2. Kỹ năng tổ chức – điều hành: Biết phân công, phối hợp và giám sát khoa học.
3. Kỹ năng giao tiếp – thuyết phục: Tạo niềm tin, khích lệ và gắn kết nhân tâm.
4. Kỹ năng ra quyết định: Dựa trên thông tin đầy đủ, chính xác, khách quan.
5. Kỹ năng kiểm tra – đánh giá: Đảm bảo mọi việc “đúng người, đúng việc, đúng lúc”.
6. Kỹ năng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số: Sử dụng AI, dữ liệu lớn, truyền thông số để tối ưu hóa quy trình quản trị.
Đặc biệt, người lãnh đạo báo chí cần kỹ năng thu thập và xử lý thông tin nhanh nhạy, chính xác, vì thông tin chính là “mạch máu” của mọi quyết định. Người nào nắm thông tin sớm – người đó làm chủ được dòng chảy dư luận xã hội.
4. Người đứng đầu thời đại số: Từ tầm nhìn chính trị đến năng lực công nghệ
Ngày nay, lãnh đạo không chỉ dừng ở “đạo đức và ý chí”, mà phải có năng lực quản trị số hóa.
Một Tổng Biên tập, một Giám đốc hay Chủ tịch doanh nghiệp muốn dẫn dắt tổ chức đi xa, không thể thiếu dữ liệu, công nghệ và tư duy đổi mới.
Đỗ Văn Hiếu chia sẻ:
“Người lãnh đạo không thể chỉ biết nói, mà phải biết nhìn thấy — nhìn thấy cơ hội, con người và cả những rủi ro tiềm ẩn. Và để thấy được, họ cần ánh sáng của thông tin đúng, đủ và kịp thời.”
Đó chính là tinh thần lãnh đạo mới – nơi trí tuệ, công nghệ và đạo đức hòa quyện thành một năng lực quản trị toàn diện.
5. Kết luận: Lãnh đạo bằng trí tuệ, quản lý bằng trái tim
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, người lãnh đạo không chỉ cần quyền lực, mà cần uy tín – năng lực – nhân cách.
Lãnh đạo giỏi là người làm cho người khác muốn đi theo mình, không phải bằng mệnh lệnh, mà bằng tầm nhìn, niềm tin và cảm hứng.
Khi lãnh đạo biết lắng nghe, biết chia sẻ, biết quản lý bằng tình người và lý trí, thì tổ chức ấy sẽ luôn có động lực, sáng tạo và phát triển bền vững.
“Lãnh đạo là nghệ thuật dẫn dắt con người – Quản lý là khoa học tổ chức công việc. Khi hai yếu tố ấy hòa quyện, tổ chức sẽ vận hành như một bản giao hưởng của trí tuệ và niềm tin.”
Học viên lớp Trung cấp Lý luận Chính trị – TC240, Học viện Cán bộ TP.HCM.
